Šest godina uspešne integracije pravosudnog sistema na Kosovu

Kao deo dijaloga za normalizaciju odnosa između Kosova i Srbije, potpomognutog od strane EU, premijeri obe zemlje su se dogovorili o mapi puta u 2015. godini za integraciju većinski srpskih severnih opština Kosova u kosovski pravosudni sistem. Pre ovog sporazuma o pravosuđu, kosovski sudovi su funkcionisali na osnovu dva paralelna pravna sistema. Tokom poslednjih pet godina, USAID je, kroz nedavno završeni program Jačanje pravosudnog sistema, podržao sprovođenje ovog sporazuma kroz blisku saradnju sa kosovskim sudovima i Sudskim savetom Kosova, kako bi ove integrisane strukture postale realnost. Šest godina nakon sporazuma, sud koji se nalazi u Severnoj Mitrovici, najvećoj urbanoj sredini u kojoj kosovski Srbi čine većinu, je primer potpuno integrisanog pravosudog sistema koji služi građanima Kosova svih etničkih pripadnost.

Osnovni sud u Mitrovici u okviru svog osoblja ima 44 sudija – 22. kosovskih Albanaca i 22. kosovskih Srba - koji zajedno rade kao multietnički tim koji pruža pravosudne usluge za sedam opština, uključujući sve četiri opštine na severu Kosova. Sa završetkom mnogih glavnih strukturnih aspekata integracije, sudovi nastavljaju da poboljšavaju pružanje usluga na osnovu potreba građana. Trenutno je najveći izazov sa kojim se tim suočava prevođenje dokumenata, jer svi zvanični dokumenti moraju biti prevedeni na albanski, srpski i engleski jezik. USAID je 2020. godine pomogao Osnovnom sudu u Mitrovici da se nosi sa ovim izazovom uspostavljanjem prevodilačke jedinice i razvojem sistema za upravljanje i određivanje prioriteta pri prevođenju sudskih dokumenata. U cilju obezbeđivanja funkcionalnosti i održivosti ovih sistema, sud je nedavno objavio konkurs za prevodioce koji će ispuniti ovaj zahtev.

Centar za zastupanje demokratske kulture (ACDC), jedan od lokalnih USAID-ovih partnera iz civilnog društva, kontinuirano prati percepcije integrisanog pravosudnog sistema na severu. Osnivač ACDC-a, Dušan Radaković, smatra da je sporazum o pravosuđu između Kosova i Srbije jedan od najuspešnijih sporazuma postignutih u Briselu. „U periodu 2019-2020, Osnovni sud u Mitrovici je rešio najviše predmeta. U poređenju sa ostalim sporazumima potpisanim između dve strane - koji nisu sprovedeni - sporazum postignut u oblasti pravosuđa je sproveden u meri većoj od 90 odsto,“ rekao je Radaković.

USAID-ov program Jačanje pravosudnog sistema je bio petogodišnji program koji je unapredio vladavinu prava na Kosovu. Program je zvanično završen 22. novembra 2020. godine i ostavio je nasledstvo koje pomaže u obezbeđivanju profesionalnog, efikasnog i odgovornog načina funkcionisanja pravosudnog sistema, koji služi svim građanima Kosova.